Giai đoạn hạ nguồn và thượng nguồn lĩnh vực dầu khí đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho cuộc sống hiện đại. Nhu cầu đối với các sản phẩm dầu, khí và than đá vẫn ở mức cao, thường đòi hỏi người lao động làm việc trong các điều kiện khó khăn, có nguy cơ rủi ro về sức khỏe và an toàn đối với công nhân lao động, cộng đồng và môi trường.
Tuy nhiên, khi công nghệ tiến bộ, chúng ta cải thiện được khả năng nhận biết về các nguy cơ vận hành gần với những tài nguyên kể trên, phân tích và giảm thiểu tác động tới sức khỏe người lao động, cộng đồng và môi trường thông qua công nghệ giám sát và phát hiện khí hiệu quả. Giảm bớt rủi ro mà người lao động phải đối mặt thông qua luật pháp, công nghệ, thiết bị và hoạt động đào tạo tập huấn chính là phương pháp tốt nhất để tạo lập môi trường làm việc an toàn và hiểu biết về những rủi ro liên quan.
Một trong những nguy cơ lớn nhất liên quan tới giai đoạn hạ nguồn và thượng nguồn ngành dầu khí là rủi ro phơi nhiễm hydro sulfua. Hydro Sulfua (H2S) sinh ra tự nhiên trong dầu thô và ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy hydro sulfua được tìm thấy trong các mỏ vỉa than sâu. Các mỏ khí chua là một ví dụ khác về sự xuất hiện của hydro sulfua hàm lượng cao, kết hợp với các mỏ khí tự nhiên. Khi thách thức khai thác dầu, than và khí đốt trở nên ngày càng khó khăn, thì ngành công nghiệp hóa dầu đang chuyển sang các hình thức khai thác khác như công nghệ nứt vỡ thủy lực (fracking), khai thác vỉa sâu và khoan nước sâu. Do hydro sulfua được xem là rủi ro đối với người lao động, nên cần chú trọng đến việc bảo vệ và phòng ngừa phơi nhiễm, đặc biệt khi làm việc với các phương pháp ít được biết đến và tại những môi trường nguy hiểm hơn như mỏ khí chua và quá trình ngọt hóa.
Giữa những năm 2001 và 2007, Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ báo cáo 106 trường hợp người lao động tử vong do phơi nhiễm hydro sulfua. Tại Trung Quốc, phơi nhiễm hydro sulfua qua vận hành khai thác vỉa sâu đã gây ra 50 ca tử vong kể từ 2006. Không may là có một số ví dụ về người lao động trên các đường ống hoặc giếng thăm dò vượt quá mức hydro sulfua do thiếu phương pháp đo đạc và quan trắc, hoặc thiếu trang thiết bị an toàn như quạt thông gió, mặt nạ và máy dò khí. Hiểu được rủi ro tiềm ẩn phơi nhiễm hydro sulfua là hết sức quan trọng trong việc nêu bật lý do cần triển khai trang bị máy phát hiện khí và phương tiện bảo vệ cá nhân mọi lúc.
Hiểu về các rủi ro phơi nhiễm Hydro Sulfua
Hydro sulfua được xem là một chất độc phổ rộng, nghĩa là có thể đầu độc một vài hệ thống khác trong cơ thể, mặc dù hệ thần kinh và hệ hô hấp thường chịu ảnh hưởng nhiều nhất. Hydro sulfua có vị hăng, thường gắn với mùi “trứng thối”, nhưng nhanh chóng phá hủy khứu giác (chứng mất khứu giác) ở nồng độ cao, khó phát hiện nếu chỉ thông qua giác quan của con người. Hydro sulfua được phân loại như một loại khí nguy hại, gây khó khăn trong việc giám sát và quản lý về sức khỏe và an toàn. Một trong những rủi ro lớn nhất khi gặp phải hydro sulfua ở nồng độ cao là tác động “knockdown”, người lao động bị kiệt sức bởi nồng độ khí gas và đổ gục do phơi nhiễm – điều này có thể dẫn đến tử vong ở một số trường hợp.
Phơi nhiễn ở mức độ thấp với hydro sulfua có thể gây kích ứng hệ hô hấp, mắt và dạ dày. Hydro sulfua ở nồng độ cao có thể dẫn đến tình trạng bất tỉnh, hôn mê thậm chí tử vong. Phơi nhiễm thời gian dài, mức độ thấp có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch và hô hấp (đặc biệt trường hợp bị hen suyễn). Cũng có rủi ro tác động lâu dài đối với não và hệ thần kinh (các nghiên cứu cho thấy hydro sulfua có thể đầu độc não), gây những vấn đề tiềm ẩn về trí nhớ và suy giảm chức năng về thời gian phản ứng, thăng bằng và năng lượng. Nồng độ hydro sulfua trong không khí (phần triệu hoặc ppm) là để xác định rủi ro phơi nhiễm và tạo nên đặc tính nguy hiểm trong các không gian hạn chế.
Làm việc cùng những rủi ro
Duy trì công việc, như ở các đường ống khí hoặc dầu thô, sửa chữa hoặc thay thế các cửa sập hoặc bên trong các bình chứa và không gian hạn chế, có thể đặt ra một trong những rủi ro cao nhất đối với hydro sulfua. Người lao động bước vào một không gian có thể không mong đợi tiếp xúc với hydro sulfua, đặc biệt nếu công việc mang tính thường xuyên, bảo dưỡng theo kế hoạch hoặc không thường xuyên gặp rủi ro liên quan đến hydro sulfua. Nhận thức được khả năng tiếp xúc với hydro sulfua bằng cách trang bị máy phát hiện khí cá nhân, mặt nạ thông khí và kiểm tra nồng độ không khí với các thiết bị cầm tay có nghĩa là rủi ro được giảm thiểu và có thể hành động phù hợp nếu hydro sulfua có tồn tại.
Khi nhu cầu khí thiên nhiên tăng, những lựa chọn khai thác trước đây không thực hiện được, do thiếu công nghệ hoặc vốn, thì giờ đây lại đang được xem xét. Các mỏ khí chua mang đến cơ hội không chỉ đối với nguồn khí tự nhiên mà còn làm tăng nguồn sulfua thông qua hoạt động khai thác. Quá trình thu hồi sulfua này giúp bù đắp chi phí liên quan đến khai thác mỏ khí chua, làm hoạt động này khả thi hơn và do đó đem lại nhiều việc làm hơn.
Khí chua có tính ăn mòn cao hơn nhiều so với khí tự nhiên và các đường ống dẫn khí cần được bảo dưỡng và kiểm tra thường xuyên hơn nhằm giảm thiểu rủi ro rò rỉ khí. Rủi ro phơi nhiễm H2S trong quá trình xử lý khí chua rất cao, do khí thô có chứa loại khí này và quá trình lọc bỏ nó cũng tạo ra rủi ro lúc tiến hành thu gom. Trang bị cho người lao động phương tiện bảo vệ cá nhân gồm máy dò khí, cho phép họ biết được các mức nồng độ khí trong không khí xung quanh và hành động dứt khoát nếu cần để bảo vệ bản thân và những người khác.
Dò tìm và phòng ngừa phơi nhiễm
Giám sát và ghi lại dữ liệu cho đến nay là một bước tiến lớn nhất trong việc bảo vệ người lao động gặp rủi ro phơi nhiễm hydro sulfua. Thay vì dựa vào kiểm tra thủ công hoặc tải lên dữ liệu đối chiếu hàng tuần, thiết bị phát hiện khí có thể được trang bị cho người lao động để phát hiện và kiểm tra nâng cao.
Phương pháp kiểm tra thời gian thực này có nghĩa là người lao động có thể được cảnh báo về bất kỳ phơi nhiễm tiềm ẩn nào với hydro sulfua chỉ trong vài giây. Mẫu dữ liệu có thể được vệ sinh viên nghề nghiệp và quản lý an toàn theo dõi dễ dàng, cho phép phát hiện sớm sự cố và rủi ro sức khỏe tiềm ẩn để giải quyết trước khi nó trở thành vấn đề. Việc tải lên hàng ngày dữ liệu ghi lại được trên thiết bị cá nhân cũng cho phép theo dõi được phơi nhiễm thời gian dài đối với sức khỏe cá nhân. Vệ sinh viên nghề nghiệp đánh giá rủi ro hoặc bệnh tật có thể xảy ra với cá nhân căn cứ vào việc đọc thông tin phơi nhiễm đã ghi lại được.
Chiến lược về an toàn và sức khỏe cũng có thể giúp ích, ví dụ: lấy tình huống về nơi người lao động thường xuyên vận hành trong khu vực của một nhà máy lọc dầu vượt quá mức phơi nhiễm ở một hoạt động cụ thể. Điều này nêu bật sự cần thiết của việc đào tạo huấn luyện và nhận thức tốt hơn, tái kiểm tra lại cách thức tiến hành công việc tại khu vực đó.
Hãy cùng xem xét một ví dụ về an toàn và sức khỏe cộng đồng. Nếu có những báo cáo trong cộng đồng địa phương về tình trạng kích ứng mắt và hô hấp (hai phản ứng thông thường nhất đối với các mức phơi nhiễm H2S thấp), nhà máy chịu trách nhiệm có thể đưa ra hành động nhằm giảm bớt mức hydro sulfua trong nồng độ không khí bằng cách cải tiến công nghệ lọc khí và xử lý ô nhiễm.
Ở cả hai trường hợp, dữ liệu thu thập được từ thiết bị cá nhân và hoạt động trên thực địa giúp xác nhận lại một lần nữa và thiết lập các chiến lược an toàn sức khỏe nghề nghiệp mạnh mẽ lấy sự an toàn của người lao động làm cốt lõi.
Người lao động làm việc một mình có thể là đối tượng dễ gặp rủi ro nhất trong ngành dầu khí và khai thác. Kiểm tra mặt bằng làm việc không được kể tên, những nơi hẻo lánh hoặc đang trong quá trình ngừng hoạt động tất cả đều đặt ra rủi ro cao đối sức khỏe và an toàn. Trường hợp có hydro sulfua tích tụ hoặc rò rỉ, người lao động làm việc một mình có thể không để ý cho đến khi quá muộn, và nếu sự cố xảy ra, họ sẽ không thể kêu cứu. Thiết bị phát hiện khí cá nhân có thể dò tìm được ngưỡng nồng độ hydro sulfua trước khi người lao động ở vào giai đoạn bị ngợp bởi loại khí này, từ đó cảnh báo cho người đeo thiết bị và ngăn họ đi vào khu vực nguy hiểm.
Cùng sự giám sát và bảo vệ lớn hơn trước những rủi ro phơi nhiễm với hydro sulfua, việc giảm thiểu số lượng các sự cố liên quan đến công việc và cải thiện an toàn tổng thể cho người lao động là hoàn toàn khả thi. Khi đề cập đến sức khỏe và an toàn cho người lao động, lợi ích của thiết bị phát hiện khí cá nhân là không thể đo đếm được đối với việc phòng ngừa phơi nhiễm. Bảo vệ người lao động khỏi các nguy cơ tiềm ẩn sẽ chỉ tiếp tục phát triển sức mạnh pháp lý khi chúng ta chuyển sang các vùng lãnh thổ mới để khai thác dầu, khí và than đá; khi chuyển sang lĩnh vực khác của ngành sản xuất năng lượng như phân hủy kỵ khí và năng lượng sinh học, cả hai lĩnh vực đều có rủi ro cao phơi nhiễm với hydro sulfua
Bằng cách chuẩn bị và trang bị cho người lao động phương tiện bảo vệ cá nhần và thiết bị phát hiện khí cá nhân phù hợp, các doanh nghiệp có thể tạo ra những chiến lược an toàn vệ sinh lao động mạnh mẽ được xây dựng trên các trụ cột về huấn luyện đào tạo, nhận thức, thiết vị và phòng ngừa. Khi ngày càng nhiều các rủi ro về phơi nhiễm lâu dài với hydro sulfua được biết tới thì việc bảo vệ người lao động và cộng đồng hiện nay chống lại phơi nhiễm có thể tránh khỏi là điều hết sức cần thiết. Lựa chọn giải pháp phát hiện hydro sulfua là cách lý tưởng cho các doanh nghiệp đảm bảo an toàn và bảo vệ người lao động của mình.
Biên dịch: Bích Hà
(Nguồn tin: ohsonline.com)
