Hàn laser đã cách mạng hóa ngành sản xuất hiện đại – mang lại độ chính xác, hiệu quả và sức mạnh vượt trội so với các phương pháp hàn truyền thống. Tuy nhiên, những tiến bộ này cũng đi kèm với lo ngại về an toàn cần được giải quyết nhằm bảo vệ người lao động và duy trì môi trường an toàn.
Mặc dù cả phương pháp hàn laser và hàn truyền thống đều tồn tại những rủi ro cố hữu, nhưng không phương pháp nào được xem là nguy hiểm hơn – thay vào đó, chúng tạo ra những mối nguy hiểm khác nhau, đòi hỏi các biện pháp bảo vệ riêng biệt.
Bài viết này đề cập đến những rủi ro chính liên quan đến phương pháp hàn laser, so sánh chúng với các mối nguy hiểm khi hàn truyền thống và phác thảo các giao thức an toàn cần thiết để giảm thiểu rủi ro trong môi trường công nghiệp.
Hiểu về mối nguy hiểm của hàn laser
Hàn laser sử dụng chùm tia sáng tập trung cao để nối các vật liệu, tạo ra nhiệt độ cực nóng một cách có kiểm soát và chính xác. Tuy nhiên, công nghệ này đặt ra một số thách thức về an toàn đặc thù:
Tổn thương mắt: Một trong những mối nguy hiểm chính yếu nhất của hàn laser là chấn thương mắt. Năng lượng tập trung và mạnh của chùm tia laser có thể gây bỏng võng mạc nghiêm trọng và trong một số trường hợp cực đoan có thể gây mù vĩnh viễn. Không giống như hồ quang hàn truyền thống phát ra ánh sáng khả kiến, một số bước sóng laser không nhìn thấy được bằng mắt thường, gây nguy hiểm khi tiếp xúc ngẫu nhiên.
Bỏng da: Tiếp xúc trực tiếp với chùm tia laser có thể gây bỏng nghiêm trọng. Trong khi phương pháp hàn truyền thống tạo ra nhiệt bức xạ ảnh hưởng đến khu vực xung quanh thì hàn laser tập trung năng lượng chính xác hơn, nghĩa là người lao động không được bảo vệ có thể bị bỏng trước khi nhận ra họ đang gặp nguy hiểm.
Nguy cơ cháy: Các bề mặt phản quang có thể chuyển hướng năng lượng laser, gây ra nguy cơ cháy. Ngoài ra, một số vật liệu tiếp xúc với nhiệt độ cao của phương pháp hàn laser có thể bắt lửa, tạo ra nguy cơ tiềm ẩn về an toàn đối với người lao động và thiết bị. Áp dụng các biện pháp che chắn và môi trường được kiểm soát phù hợp đóng vai trò quan trọng nhằm giảm thiểu những rủi ro này.
Các mối nguy hiểm của phương pháp hàn truyền thống: So sánh
Trong khi hàn laser có những rủi ro riêng thì phương pháp hàn truyền thống cũng tồn tại những mối nguy hiểm phải kể đến bao gồm:
Hồ quang điện: Hàn hồ quang truyền thống tạo ra một luồng bức xạ cực tím (UV) và hồng ngoại mạnh có thể gây ra các chấn thương nghiêm trọng cho mắt, được biết đến như: “mắt hồ quang” hoặc “đau mắt hàn”.
Khói và khí: Khói hàn chứa ôxit kim loại và các chất có hại khác có thể hít phải, dẫn đến các vấn đề về hô hấp hoặc các biến chứng sức khỏe lâu dài. Biện pháp thông gió phù hợp đóng vai trò rất quan trọng.
Giật điện: Hàn hồ quang đòi hỏi dòng điện cao thế, tạo ra nguy cơ bị điện giật nếu không thực hiện các biện pháp phòng ngừa phù hợp.
Tiếp xúc với bức xạ tia cực tím: Tiếp xúc lâu dài với bức xạ tia cực tím phát ra từ hồ quang hàn có thể làm tăng nguy cơ ung thư da và các biến chứng sức khỏe khác.
Các biện pháp an toàn thiết yếu đối với phương pháp hàn laser
Để bảo vệ người lao động trong môi trường hàn laser, các công ty phải triển khai thực hiện những biện pháp an toàn nghiêm ngặt, bao gồm:
Hệ thống khoá liên động: Thiết bị hàn laser phải được trang bị hệ thống khoá liên động vô hiệu hóa tia laser nếu các cơ cấu che chắn an toàn bị phá vỡ, ngăn ngừa tiếp xúc ngẫu nhiên.
Mũ an toàn hàn laser: Không giống như mũ bảo vệ dùng trong hàn truyền thống, mũ an toàn hàn laser được thiết kế để lọc các bước sóng laser đặc trưng, ngăn ngừa tổn thương võng mạc. Việc lựa chọn kính bảo hộ phù hợp cho loại laser đang sử dụng cũng đóng vai trò rất quan trọng.
Cơ cấu bao bọc và che chắn phù hợp: Các rào cản và cơ cấu che chắn là rất cần thiết để chứa các chùm tia laser và ngăn ngừa sự phản xạ hoặc khuếch tán ngẫu nhiên vào các khu vực không mong muốn.
Bảo dưỡng thiết bị thường xuyên: Kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ giúp bảo đảm các hệ thống laser hoạt động an toàn và hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ xảy ra tai nạn do trục trặc hoặc hỏng hóc thiết bị.
Các biện pháp an toàn đối với phương pháp hàn truyền thống
Phương pháp hàn truyền thống cũng đòi hỏi các giao thức an toàn nghiêm ngặt, bao gồm:
Thông gió phù hợp: Khói hàn chứa các hạt nguy hiểm phải được xử lý thông qua hệ thống thông gió xả cục bộ (LEV) hoặc dòng chảy không khí phù hợp trong môi trường làm việc.
Phương tiện bảo vệ cá nhân (PPE): Thợ hàn phải đội mũ bảo vệ chuyên dụng có bộ lọc tự động làm tối, găng tay chống cháy và quần áo bảo hộ để bảo vệ khỏi tia lửa, nhiệt và bức xạ tia cực tím.
An toàn điện và tiếp địa: Để phòng ngừa điện giật, thiết bị hàn phải được tiếp địa đúng cách và người lao động phải được đào tạo tập huấn về các thực hành an toàn điện tối ưu nhất.
Chìa khóa để đảm bảo an toàn khi hàn: Đào tạo và Tuân thủ
Bất kể phương pháp hàn nào được sử dụng thì nền tảng của an toàn tại nơi làm việc nằm ở việc đào tạo tập huấn phù hợp và tuân thủ các quy định của ngành. Người sử dụng lao động cần phải:
- Đảm bảo người lao động xử lý thiết bị hàn laser hoặc hàn truyền thống đều được đào tạo tập huấn kỹ lưỡng về các mối nguy tiềm ẩn và các biện pháp bảo vệ.
- Tuân thủ các tiêu chuẩn của Cơ quan quản lý về an toàn và sức khoẻ nghề nghiệp Hoa Kỳ (OSHA) và Viện tiêu chuẩn quốc gia Hoa Kỳ (ANSI) về an toàn tại nơi làm việc, bao gồm các yêu cầu về phương tiện bảo vệ cá nhân và thiết kế tại cơ sở.
- Thường xuyên đánh giá mối nguy và cập nhật các giao thức an toàn khi cần thiết.
Giúp bạn luôn an toàn
Cả phương pháp hàn laser và hàn truyền thống đều có những thách thức riêng về công tác an toàn. Chìa khóa để duy trì môi trường làm việc an toàn là hiểu những mối nguy hiểm này và thực hiện các biện pháp bảo vệ phù hợp.
Dù sử dụng phương pháp hàn laser hay hàn hồ quang thì các biện pháp vệ sinh công nghiệp tối ưu nhất, gồm: đào tạo tập huấn phù hợp, sử dụng phương tiện bảo vệ và bảo trì thường xuyên, đều đóng vai trò vô cùng quan trọng nhằm phòng ngừa thương tích tại nơi làm việc và đảm bảo môi trường an toàn và hiệu quả.
Biên dịch: Bích Hà
