Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, ứng dụng công nghệ thực tế Ảo (VR) trong đào tạo An toàn và Vệ sinh lao động đang trở thành xu hướng tất yếu. Công nghệ này không chỉ giúp cải thiện chất lượng đào tạo mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp giảm thiểu tai nạn lao động và nâng cao ý thức an toàn cho người lao động. Nhận thức tầm quan trọng và tính cấp thiết trong việc đưa công nghệ VR vào hoạt động ATVSLĐ, trong thời gian gần đây Trung tâm An toàn lao động, Viện Khoa học An toàn và Vệ sinh lao động đã phối hợp với Công ty TNHH K&L Việt Nam và Công ty HuLan (Hàn Quốc) lắp đặt Phòng Đào tạo và Giám sát an toàn thông minh tại địa chỉ số 216 đường Nguyễn Trãi, Hà Nội.

Giới thiệu về hệ thống giám sát an toàn thông minh

Công nghệ hiện thực ảo (Virtual Reality – VR) là một công nghệ tiên tiến cho phép con người trải nghiệm một môi trường giả lập gần như thật thông qua các thiết bị điện tử. Môi trường này có thể được xây dựng để mô phỏng bất kỳ không gian nào, từ thế giới thực đến các cảnh quan hoàn toàn tưởng tượng, cho phép người dùng khám phá, tương tác và trải nghiệm một cách chân thực. Công nghệ VR đã được sử dụng để lắp đặt Hệ thống giám sát an toàn thông minh tại Trung tâm An toàn lao động.

Hệ thống giám sát an toàn thông minh là một giải pháp ứng dụng các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), và dữ liệu lớn (Big Data) để giám sát và quản lý các yếu tố an toàn trong môi trường làm việc một cách hiệu quả và chính xác. Hệ thống này có khả năng thu thập, phân tích dữ liệu từ các thiết bị cảm biến, camera, và các thiết bị di động để cảnh báo sớm và ngăn chặn các tình huống nguy hiểm tiềm ẩn, giúp nâng cao ý thức an toàn và đảm bảo an toàn cho người lao động. Dưới đây là một số chức năng của hệ thống và minh hoạ trực quan:

• Hệ thống camera quan sát thông minh: Hệ thống này gúp giám sát các khu vực nguy hiểm, cổng ra vào, mục đích truy quét và phát hiện sau đó cảnh báo các hành động không tuân thủ an toàn trong lao động và phát tín hiệu về trung tâm điều khiển thông qua loa, âm thanh, tín hiệu báo động.
• Hệ thống giám sát sức khoẻ thông minh: Hệ thống giúp kiểm soát sức khoẻ về nhịp tim, huyết áp của người lao động nhằm cảnh báo về tình trạng sức khoẻ.
• Khu vực trải nghiệm an toàn thông minh: Hệ thống gồm kính VR và được cài đặt sẵn các kịch bản mô phỏng hiện thực ảo về các hành vi không an toàn trong lĩnh vực làm việc trên cao, trong không gian hạn chế, khu vực có hoá chất.

Vai trò và ứng dụng hệ thống giám sát an toàn thông minh

Việc sử dụng công nghệ hiện thực ảo trong xây dựng hệ thống giám sát an toàn thông minh đang là hướng đi đúng đắn với xu thế và mang lại những hiệu quả tích cực như: Tăng cường trải nghiệm thực tế: giúp người dùng tiếp cận và trải nghiệm với không gian ảo gần gũi với thực tế; Tối ưu hóa chi phí và thời gian: VR giảm nhu cầu sử dụng các thiết bị và môi trường vật lý, từ đó tiết kiệm chi phí và thời gian.; An toàn: Trong các lĩnh vực đào tạo và mô phỏng, VR giúp tạo ra môi trường an toàn để thực hành kỹ năng mà không gặp rủi ro.

Với những điểm vượt trội đó thì công nghệ hiện thực ảo đang có vai trò rất lớn và thật sự cần thiết trong bối cảnh hiện tại, nó mở ra một kỷ nguyên về ứng dụng công nghệ số trong bước tiến đi vào hoạt động giáo dục, đào tạo nhất là hoạt động đào tạo về An toàn lao động – một hoạt động mà từ trước tới nay vẫn rất cần sự tiên phong của công nghệ nhằm thay thế những phương thức truyền thống như hiện tại. Không chỉ những vậy, công nghệ VR sẽ còn đi sâu vào ứng dụng trong nhiều lĩnh vực nhờ tính trực quan và khả năng mô phỏng, từ giải trí đến y tế, giáo dục, đào tạo, và cả thương mại như: Giải trí và trò chơi; Y tế; Giáo dục và đào tạo; Kỹ thuật xây dựng; Thương mại và mua sắm; Kỹ thuật quân sự…

Hoạt động triển khai trong thời gian tới

Để thực sự ứng dụng công nghệ thực tế ảo VR có hiệu quả và toàn diện, nhiệm vụ đặt ra cho đơn vị cũng có nhiều thách thức liên quan đến nguồn lực về chi phí đầu tư, kế đến là sự yêu cầu về trình độ nguồn nhân lực công nghệ cao về công nghệ thông tin. Tuy nhiên, với nhìn nhận và đánh giá công nghệ VR là bước tiến nhằm cải thiện chất lượng và dịch vụ đào tạo, nhất là trong lĩnh vực An toàn lao động, qua đó cũng nâng cao và phát triển đơn vị bền vững. Trên cơ sở đó, một số giải pháp được ưu tiên hướng tới là:

• Tiếp cận công nghệ VR và xây dựng nhiều kịch bản mô phỏng hiện thực ảo đa đạng, đủ các lĩnh vực ngành nghề nhằm đáp ứng được nhu cầu đào tạo thông qua các hướng nghiên cứu và nhiệm vụ khoa học công nghệ.
• Phối hợp với các đơn vị công nghệ, nhà cung cấp nhằm xây dựng và hợp tác cùng phát triển về nội dung, đây là lợi thế của đơn vị khi có hàm lượng các nhà khoa học chuyên ngành có thể đáp ứng trong xây dựng các kịch bản, tình huống liên quan đến hoạt động An toàn lao động.
• Tăng cường phổ biến và truyền thông rộng rãi đến doanh nghiệp và người lao động về hoạt động đào tạo An toàn lao động trong việc sử dụng công nghệ VR, nhằm nâng cao chất lượng và hướng tới sử dụng hiệu quả công nghệ VR.

Nguyễn Sỹ Tài

Trung tâm An toàn Lao động, Viện KH An toàn và Vệ sinh lao động